Je kunt van allerlei experts tot en met de wereldgezondheidsorganisatie vernemen dat Covid nog niet over is, dat het ook nooit over zal gaan zolang regeringen geen betere maatregelen treffen, en dat daardoor Covid op de langere termijn voor steeds meer mensen steeds meer gezondheidsschade zal veroorzaken.
- De helft van de mensen die covid oplopen heeft na 3 maanden nog steeds klachten.
- Wie het oploopt is niet te voorspellen. We hebben geen instrumenten om de risicofactoren goed mee te meten.
Het is als cholera in de 19e eeuw. Men dacht dat het van ongezonde lucht kwam, totdat iemand alle besmettingen in Londen in kaart bracht en concludeerde dat de besmettingsbron in waterputten moest zitten. Pas aan het eind van de 19e eeuw kwamen de eerste microscopen waarmee cholerabacteriën waren te zien. - 1 tot 3 op de 10 besmettingen leiden tot long covid. Dat is gemiddeld 10 tot 30% van de besmettingen. Stel je covid voor als een drukke verkeersweg, maar jij bent doof, blind en je ruikt ook niks. Steek je de straat over als 3 van de 10 de overkant niet halen?
Update 10 augustus 2022 Recent Gronings onderzoek wijst uit dat 1 op de 8 van de besmettingen met de alfa-variant tot longcovid heeft geleid. Dit was weliswaar voordat er vaccins waren. De omikron-variant lijkt meestal mildere klachten te geven. Maar meestal is niet altijd en er zijn ook mensen die van een omikron-besmetting langdurig niet in staat zijn om te werken. We weten nog heel veel niet. - Elke besmetting kan orgaanschade veroorzaken, en schade van herhaalde besmettingen stapelt op. Mike Ryan van de World Health Organisation legt het uit.
.@DrMikeRyan explains why we should do our best to keep avoiding #COVID19 infections and reinfections ⬇️
— World Health Organization (WHO) (@WHO) July 20, 2022
Get vaccinated.
Avoid crowds.
Wear a mask.
Open windows.
Lower your risk as much as you can, because your health is precious. 💞 pic.twitter.com/IJ9mfpm04D
Het maakt niet uit hoe gezond je voorheen was en leefde. We zien gezonde jonge mensen met een gezonde levensstijl, gezonde voeding, voldoende bewegen, met long covid die nog maar 2 uren per dag kunnen werken. En dat ook doen, want het zijn zelfstandigen die geen aanspraak kunnen maken op het sociale vangnet. Een groot deel van de mensen met longcovid wordt na twee jaar volledig arbeidsongeschikt bevonden door het UWV. Daaronder zijn mensen in de zorg, die aan het begin van de pandemie in de frontlinie covid opliepen, die op bijstandsniveau terechtkomen. En ga zo maar door.
De regering stuurt niet op volksgezondheid maar op zorgcapaciteit. Zolang “de zorg het aankan” is er geen probleem, heet het. Maar uitgestelde zorg wordt voorlopig niet ingehaald, en zorgmedewerkers lopen op hun tandvlees.
Het RIVM kijkt naar ziekenhuisopnames en naar virusdeeltjes in rioolwater, dat is allebei achter de feiten aanlopen en het laatste is ook nog nattevingerwerk.
Er is zoiets als een optimism bias. Het is normaal om te denken dat je weinig kans loopt om besmet te raken, en dat áls je besmet raakt, het wel mee zal vallen. Die ernstige gevallen, dat lopen anderen op, dat overkomt jou niet. En als het je tóch overkomt, dan heb je tot die tijd tenminste van het leven genoten. En sowieso, de rest van je leven niet meer hoeven te werken omdat je milde klachten hebt die niet overgaan, zo erg kan dat toch niet wezen? Je kijkt uit naar een concert, een theatervoorstelling, een familie-uitje. Leuke vooruitzichten duwen risico’s naar de achtergrond.
Het kan anders zijn als je langdurige invaliditeit al eens hebt ondervonden, zelf of bij een naaste.
Wie ooit de ziekte van Pfeiffer heeft gehad, kan zich er iets bij voorstellen. En loopt trouwens ook hoger risico op long covid.
Wie longontsteking heeft gehad, weet dat je daar erg moe van wordt en dat het zomaar een half jaar tot een jaar kan duren voordat je weer enigszins je oorspronkelijke energieniveau terug hebt.
Wie burn-out heeft gehad, weet dat herstel enige jaren in beslag neemt. Niet dat je in die jaren helemaal niets meer kan, maar je hebt veel te weinig energie voor de dingen die een normaal leven tot een normaal leven maken. Wandelingen, concerten, grote gezelschappen, het is veel vermoeiender dan voorheen tot het punt dat het slopend is. Het kan ervoor zorgen dat je de rest van je leven rustig aan moet doen omdat je snel overprikkeld bent.
Wie deze ervaringen gehad heeft, wil ze niet nog een keer meemaken. Die wil het risico op long covid tot een minimum beperken.
Dat valt niet mee, want sociale druk kan zwaar zijn. Je bent een spelbreker als je je eigen gezondheid verkiest boven het gezelschap van familie en vrienden binnenshuis. Je bent een spelbreker als je voorstelt om elkaar buiten te ontmoeten, want dat is te koud en te oncomfortabel. Je oogst verschrikte blikken als je een mondkapje draagt in de supermarkt of bij de ijsboer. Over pesterijen op de sociale media zal ik maar niet beginnen.
Wie zichzelf wil beschermen moet stevig in zijn schoenen staan. Wie van nature voorzichtig is, laat zich meestal ook gemakkelijk afbluffen door dominante gesprekspartners. Het helpt als je je weerwoord klaar hebt, en goed hebt gerepeteerd. Hopelijk helpt deze tekst daar een beetje bij.
Het helpt ook als je met overtuiging kunt zeggen wat nog wél kan: ontmoeten in de buitenlucht, of als het binnen moet, goed geventileerd. Met een CO2-meter kun je zichtbaar maken hoe goed er binnenshuis geventileerd wordt en kun je ramen en deuren tegen elkaar openzetten als het nodig wordt. Het zal je verbazen hoe snel een stroom frisse lucht een heel vertrek gezonder maakt om in te verblijven.
Iedereen mag gerust voor zichzelf bepalen wat aanvaardbare risico’s zijn. Maar respecteer elkaars keuzes.
Afbeelding uit Greenhalgh et al, Here’s where (and how) you are most likely to catch COVID – new study, January 11, 2022 11.05am GMT Updated: February 21, 2022 2.27pm GMT in The Conversation, gebruikt onder een Creative Commons CC-BY-ND-licentie.
Bettermasks.its-airborne.org laat zien hoe snel een omicron-besmetting gebeurt bij welke activiteit, met en zonder diverse vormen van bescherming.